Treinwagons op bestemming

Ter markering van de recente plaatsing van twee historische goederenwagons op de voormalige kampspoorlijn organiseert Nationaal Monument Kamp Vught op 24 mei een bijeenkomst voor mensen die betrokken zijn bij de realisatie van dit project. Van de militairen die het vervoer en de plaatsing verzorgden tot en met enkele persoonlijk betrokkenen bij het verhaal achter de vier gevangenentransporten in 1944. Loco-burgemeester Mark du Maine en René Ficq uit Vught onthullen samen een informatiepaneel. De vader van René Ficq moest op 24 mei 1944 op transport naar Dachau; dit was het eerste transport met gevangenen direct vanuit Kamp Vught.

De wagons – wereldwijd symbool van vervolging en deportatie tijdens de Tweede Wereldoorlog – markeren nu als blikvanger het historische landschap van voormalig Kamp Vught. De wagons staan ook voor de vele indringende verhalen die op deze plek te vertellen zijn. De plaatsing vormt het startsein van een meerjarenplan om de beladen geschiedenis in de omgeving zichtbaar te maken. Parallel aan de Lunettenlaan is een wandelpad aangelegd over het tracé van de voormalige kampspoorlijn, ook geschikt voor rolstoelgebruikers. Er zijn ook houten banken geplaatst. De treindelen zijn onlangs voorzien van de oorspronkelijke belettering.

Vliegtuigsloperij
Eind 1943 zoekt de Duitse bezetter een locatie voor een vliegtuigsloperij; in en rond Kamp Vught is voldoende ruimte. Het schroot kan opnieuw gebruikt worden in de oorlogsindustrie. Voor de aanvoer van het zware materieel leggen gevangenen begin 1944 een spoortracé van 3,5 kilometer aan. Op het hoogtepunt gaan maandelijks 350 tot 400 wagons met schroot het kamp in en uit. Vanaf het station van Vught vinden vanaf eind januari 1943 tientallen deportaties plaats naar kampen in Duitsland en bezet Polen.

Gevangenentransporten
Vier transporten met gevangenen vertrekken direct vanuit het kamp via deze spoorlijn. Het eerste transport vindt plaats op 24 mei 1944; hierbij worden 650 mannen gedeporteerd naar Dachau. Op 2 juni vertrekt een transport met 495 ‘Philips-joden’ naar Auschwitz. Daarnaast zijn er in de hectiek rond Dolle Dinsdag begin september twee ontruimingstransporten naar Sachsenhausen en Ravensbrück. Na de ontruiming van Kamp Vught in september 1944 blijft het spoor ongebruikt, tot de ontmanteling in juni 1948.

Samenwerking
De wagons zijn geschonken door Herinneringscentrum Kamp Westerbork, dat eerder vijf oude wagons uit Duitsland haalde en er uiteindelijk twee plaatste op het kampterrein. Het vervoer en de plaatsing in Vught werd verzorgd door eenheden van de Genie uit Wezep en Vught, waarna aannemer Hurks de wagons restaureerde. Het project is gerealiseerd dankzij onder meer het Mondriaan Fonds.

Bron: Nationaal Monument Kamp Vught